“Projesiz Yazılım” Masalları: Kod var. Proje yok. Kalite yok.

Bazı mucize vaatler duymuşsunuzdur:“Analize gerek yok, biz hemen yazarız.”“Dokümantasyon? Gerek kalmayacak kadar pratikiz.”“Test zaten kullanıcıda yapılır (!)”

Bu hikâyenin sonu hep aynı: demo var, ürün yok; söz var, çıktı yok; fatura var, değer yok.

Gerçek şu: Proje yönetimi olmadan yazılım geliştirilemez.Analiz olmadan ihtiyaç anlaşılamaz; plan olmadan yol bulunamaz; test olmadan kalite doğmaz; sürüm yönetimi olmadan sürdürülebilirlik olmaz. Geriye sadece “kodu bir yerlere yazdık” cümlesi kalır—o da sistem değil, anıdır.

Peki “projesiz mucize” satanların ortak özellikleri ne?Sahne çok parlaktır, takvim hep “yarın”dır, sorumluluk ise buhardır. Sorulunca “onu AI halledecek” derler; nasılını sorduğunuzda sessizlik optimizasyonu başlar.

Kalite neden şart?Çünkü kalitesiz hız = pahalı gecikme demektir. Bugün atlanan analiz, yarın iki kat refactor; bugün yazılmayan test, yarın üretimde kriz; bugün tutulmayan karar notu, yarın “kim neye göre karar verdi?” tartışması. Hızlı sanılan iş, uzun ve maliyetli bir geri dönüş yolculuğuna döner.

• “Önce kod” değil, önce ihtiyaç.

• “Hemen yaparız” değil, ne yapacağımızı yazarız.

• “Kullanıcı test eder” değil, biz test ederiz (sonra kullanıcı onaylar).

• “Biter bitmez yayın” değil, sürüm planı ve geri alma stratejisi.

• “Yapar geçeriz” değil, ölçer, öğrenir, iyileştiririz.

Proje yönetimi omurga, kalite güvence nefes, dokümantasyon hafızadır. Biri eksikse, geriye sadece “kısa süre parlayan bir demo” kalır.

Siz de “projesiz mucize” vaadi duyduğunuzda şu üç soruyu sorun: Ne yazıyoruz? Nasıl ölçeceğiz? Ne zaman ve hangi riskle yayınlayacağız? Cevap yoksa, yazılım değil hikâye satılıyordur.