Proje Zekâsı | 7. Bölüm Proje Risk Yönetimi – Beklenmeyene Hazır Olmak

Her proje başlangıçta güzel bir plana sahiptir. Ancak çoğu zaman işler beklenmeyen bir şekilde gelişir. İşte bu yüzden proje zekâsı, sadece plan yapmak değil; planın dışına çıkıldığında da yön bulabilme becerisidir. Risk yönetimi, projenin sessiz savunma hattıdır ve ihmali, maliyetli sonuçlar doğurabilir.

1. Risk Nedir ve Neden Yönetilmelidir?

Risk, projenin hedeflerini etkileme potansiyeli olan belirsizliklerdir. Bunlar olumlu da olabilir (fırsat), olumsuz da (tehdit). Ama genelde risk yönetimi deyince tehditler üzerine konuşuruz.

- Teknik hatalar

- İnsan kaynağı değişimleri

- Tedarik gecikmeleri

- Regülasyon değişiklikleri

- İletişim kopuklukları

2. Risk Yönetimi Süreci Nasıl İşler?

- Riskleri tanımla: Ne olabilir?

- Olasılık ve etkiyi değerlendir: Ne kadar büyük bir sorun olur?

- Önceliklendir: Kritik olanlara odaklan.

- Aksiyon planı geliştir: Ne yapılacak, kim yapacak?

- İzle ve güncelle: Süreç dinamik olmalı.

3. Basit Bir Risk Matrisi Nasıl Oluşturulur?

Bir risk matrisinde yatayda olasılık, dikeyde ise etki yer alır. Bu sayede hangi riskin önce ele alınması gerektiği belirlenir.

Örnek:

- Yüksek etki + yüksek olasılık = Kırmızı alarm.

- Düşük etki + düşük olasılık = İzle, gerekirse müdahale et.

4. Gerçek Vaka: Sistem Geçişinde Yaşanan Veri Kaybı

Bir ERP geçiş projesinde, test ortamı ile canlı ortam karıştırıldı. Sonuç: kritik müşteri verisi silindi. Sorun, risk analizinde 'veri yedeği alınmazsa ne olur?' maddesiyle belirtilmişti.

Ancak yeterince önemsenmemişti. Bu olaydan sonra proje ekibi her aşamada veri yedeği ve rollback senaryosu oluşturmaya başladı.

5. Proaktif mi Reaktif mi?

Reaktif yaklaşım, sorun çıktıktan sonra çözüm üretir. Proaktif yaklaşım ise daha başlamadan önce ihtimalleri hesaplar. Proje zekâsı, riskleri sadece 'önlemek' için değil, aynı zamanda alternatif yollar üretmek için de değerlendirir.

Sonuç

Projeler her zaman plana sadık kalmaz. Bu nedenle proje liderlerinin görevi sadece planı yapmak değil, değişimi yönetmektir. Beklenmeyene hazır olan ekipler, en zorlu koşullarda bile hedeflerine ulaşabilir. Risk yönetimi ihmal değil, zekâ işidir.

Bölüm 8 - >